Rondom mij

Op de foto hier rechts (aanklikbaar, zoals alle foto's hier) zie je op de voorgrond de Exochorda Macrantha The Bride, met links en rechts daarvan enkele Viburnums: de Viburnum Plicatum Mariesii.
De Viburnum is een bladverliezende, bossige, breed uitgroeiende heester. Volledig winterhard, soms wel onderhevig aan de verwelkingsziekte (zie achteraan).

De cultivar 'Mariesii' heeft een opvallende quasi horizontaal gelaagde takkenstruktuur waarop eind april en in mei grote ronde bloemhoofdjes groeien met witte schutbladen.

De bladeren van de struik zijn eirond, spits en aan de voet wigvormig. Langs de rand is het blad getand. De verdiept liggende nervatuur is heel goed te zien. Op die nerven is een lichte beharing waar te nemen. In de herfst verkleuren de bladeren naar roodachtig paars.

De bloemschermen zitten langsheen de volle lengte van de horizontale takken, en bestaan uit roomwitte, vruchtbare bloempjes in het hart met daarrond een weelde aan opvallende, steriele, zuiver witte bloemen. Later op het jaar zijn een weinig rode bessen aanwezig, die naar zwart verkleuren. Veel sierwaarde hebben die niet, op dat moment trekt het verkleurde blad de volle aandacht.

De Viburnum Plicatum Mariesii groeit het best op een vruchtbare vochthoudende bodem; volle zon wordt verdragen, halfschaduw is beter. De hoogte bij mij in de tuin loopt op tot bijna 3 meter, wat beduidend meer is dan de 1.5 à 2 meter die in sommige artikels over deze Viburnum te lezen is. Drie meter lijkt echter wel een normale hoogte, want zo staat die ook aangegeven in de Atrium Tuinplanten Encyclopedie. De breedte kan ook oplopen tot 3 à 4 meter.
De struik hoeft weinig gesnoeid te worden. Op latere leeftijd kunnen vanuit de voet soms vertikale nieuwe scheuten groeien. Ofwel worden die weggesneden, zodat de gelaagde struktuur intakt blijft, ofwel worden een aantal van die scheuten aangehouden om geleidelijk aan de oude en minder bloeirijke takken te vervangen. Als er toch gesnoeid wordt: liefst na de bloei, maar mijn ervaring leert me dat het er eigenlijk niet echt op aankomt.

Verwelkingsziekte: het plots afsterven van takken van struiken, bomen of andere planten, zonder aanwijsbare oorzaak. Dit wordt veroorzaakt door bodemschimmels die via de sapstroom doorheen de plant worden meegevoerd.
Doet zich voor bij Acer (esdoorn), Catalpa (trompetboom) Cercis (judasboom), Clematis, Fraxinus (es), Robinia (acacia), Tilia (linde), Ulmus (iep), Vitis (druiven), Berberis (zuurbes), Cotinus (pruikenboom), Erica (heidekruid), Ligustrum (liguster), Rhus (fluweelboom), Ribes, Syringa (sering) en Viburnum (sneeuwbalstruiken).
Een interessant artikel daaromtrent vind je hier. Bestrijding is mogelijk met bvb. Sporgon. In tegenstelling tot wat in het artikel wordt aangegeven heb ikzelf mijn Catalpa wel kunnen redden door die heel drastisch terug te snoeien. Staat ondertussen alweer 4 jaar ongestoord verder te groeien.

De tuin laat zijn winteruitzicht volledig varen, en geeft ons vanaf nu elke twee weken een totaal andere aanblik.
Alle foto's zijn aanklikbaar.

De lage phlox, Phlox Subulata is ideaal als bodembedekker. Bloeit tamelijk lang en laat zich zeer gemakkelijk bijsnoeien. Bovendien min of meer wintergroen. Hier de variëteit Phlox Subulata Purple Beauty.

Over de Brunnera Macrophylla, het Kaukasisch vergeet-mij-nietje, hadden we het al. Ook goed geschikt voor grotere oppervlaktes. Het "gebroken hartje", Dicentra Formosa, bloeit bij mij lang en goed, zelfs in de schaduw. En het is er altijd vroeger bij dan in de boeken staat aangegeven.

De aandacht op de heesterborder wordt momenteel nog afgeleid door de Exochorda Macrantha The Bride, welke onlangs uitgebreid aan bod kwam. Maar in zijn rug ontdekken we nu al de stilaan verkleurende knoppen van de Viburnum Plicatum Mariesii. En daar wordt binnenkort zeker een artikel aan gewijd, want het is absoluut de moeite.

Links een fijn bodembedekkertje waarvan het groen niet veel hoger wordt dan 2 cm, en waarvan de gele bloemetjes op een fijn steeltje zo'n 10 cm omhoogsteken: Draba Sibirica. Maar zodra het allereerste bloemetje van de Geranium Sangiuneum verschijnt weet ik: het bloeiseizoen is nu echt begonnen. Die geranium bloeit van eind april tot eind september, of nog langer. Weliswaar minder uitbundig na de hoofdbloei, maar terugsnoeien kan helpen. Je kunt er niet te veel van hebben van deze geranium.

Van mijn donkerpaarse Iris weet ik niet zeker welke cultivar het is, alleszins behoort hij tot de Iris Pumilla famillie, het zou de Cherry Garden kunnen zijn. Vraagt veel kalk. Daarnaast zien we nog iemand uit de Phlox familie: een Plox Divaricata "White Perfume". En ze ruiken inderdaad heerlijk. Wordt zo'n 20 cm hoog.

De Trollius Cultorum "Earliest Of All", duidelijk van de Ranunculaceae, is een plant die na de bloei goed mag teruggesnoeid worden, want het overblijvend bladgroen ligt er snel slordig en verdroogd bij. Veel kans dat ze nog eens bloeit. Over het hele mooie witte bloemetje rechts blijf ik u voorlopig de uitleg verschuldigd: ik kan er al twee dagen niet meer op de naam komen. Nochtans veel aangeplant. Wie helpt mijn geheugen ?

En tenslotte. Twee weken zitten er tussen de foto hierboven en deze hier, bijna onderaan van de blogpagina. Het gaat inderdaad heel snel in april.

Wie weet er waarover ik het heb als ik spreek over de parelstruik ? Of de Exochorda ? Weinigen onder ons, want deze struik wordt veel te zelden aangeplant.
Hortensia's met massa's in onze tuinen, want de tuincentra smijten er haast mee, of - als het wat elitair moet zijn - een olijfboom. Olijfbomen horen thuis in Italie, Griekenland en omstreken.
Nu krijg ik het aan de stok met mijn schoonbroer, maar hem vergeef ik dat nog, want hij IS een Griek, en soms zelfs een koppige Griek: dus er stáát een olijfboom in zijn tuin, midden in Vlaanderen.

Maar laat ik het dus hebben over de mooiste onder de Exochorda's: de Exochorda Macrantha "The Bride".
Deze winterharde struik is bladverliezend maar krijgt vroeg in de lente jonge frisse smalle blaadjes. De groeiwijze is licht overhangend. Zeker als ze in april en mei met hun tamelijk grote witte bloemen getooid zijn buigen de takken door. Echter zonder slordig te worden na een regenbui. De hoogte bereikt nauwelijks meer dan 1m50. En daardoor is de struik uitermate geschikt voor kleinere tuinen en voor in de border als achtergrond. Ik ben aan het proberen om haar ergens langs een afsluiting hoger te laten groeien door middel van opbinden, maar erg graag heeft ze dat niet. Dat zie je duidelijk op de foto hiernaast: de takken groeien niet omhoog, ook niet zijdelings, wel naar beneden gebogen. Op de vergrootte foto (aanklikken) zie je dat nog beter. Alle foto's zijn overigens aan te klikken.
Ik spreek hier van "haar" en "ze" omdat ik ergens las dat de struik in bloei dermate mooi is, dat het onmogelijk een "hij" kan zijn. Zodus...

De bloemen van de Exochorda Macrantha lijken op parels, vandaar de Nederlandse naam parelstruik, en zijn écht wit. Witter dan wit, zals ze zeggen. Binnenin hebben ze een groene parel.
Na de bloei mag de struik teruggesnoeid worden, waarbij je weinig verkeerd kan doen. De hoofdtwijgen laat je staan, de zijvertakkingen mogen teruggesnoeid worden.
De standplaats is het best in volle zon, op een bodem die licht zuur mag zijn. Zoals de meeste bodems dus.
Vermeerderen kan gebeuren door kruidachtige stekken in de zomer of uit zaad in de herfst. Ik vermoed heel sterk dat het via afleggers ook heel goed moet lukken.
Dus: winterhard, rijke bloei, beperkt in hoogte, gemakkelijk te snoeien: wat wil een mens nog meer ?

Andere variëteiten zijn:

• Exochorda Korolkowii, tot 4m hoog
• Exochorda Giraldii, tot 4m hoog
• Exochorda Racemosa, tot 2m50 hoog, haat kalk

Voor alle duidelijkheid: de foto hiernaast is wel degelijk ook van de Exochorda Macrantha "The Bride". Op de grotere foto zal je zien dat de bloei straks nog veel weelderiger wordt, er staan nog heel wat knoppen klaar om ook open te springen.

Sinds gisteren hebben ook mijn (goud-)windes het begrepen: het wordt lente. Net als elk jaar zijn ze in 't begin nog wat voorzichtig en zoeken nog niet meteen het oppervlak op, ze hangen er zo'n 20 cm onder. De sukkelaar op de foto hier is er jammer genoeg niet meer bij. Windes zijn schoolvissen, en net als bij de kuddedieren op het vasteland kan je er van op aan dat er iets scheelt als er zich ééntje afzondert. Nog eigenaardiger was dat zij (want 't was een vrouwtje) zich gewoon liet pakken met de hand. Meer dan waarschijnlijk had een reiger zich misrekend aan het formaat van de vis, en moeten lossen. Maar wel genoeg om langs weerszijden een kwetsuur te hebben. Links ook nog eens veel erger dan rechts. Als je klikt op de foto zie je onderaan de buik, ter hoogte van de witte plek op de rug, een rode vlek: een open wonde. Links was het dus erger, en was er zelfs wat kuit te zien. 't Was dus een vrouwtje. Ze keek ook heel triestig, dus ik heb de vis dan maar uit haar lijden verlost. Niet prettig, maar weten dat ze pijn zou blijven lijden en langzaam zou sterven is nog zoveel erger.

Zoveel beter er aan toe zijn de Amelanchier Lamarkii, de Viburnum Plicatum 'Mariesii' en de Exochorda Macrantha 'The Bride'. Hun moment van glorie is bijna aangebroken.
De Amelanchier is een struik die niet zo heel lang bloeit, geschikt is voor groepsbeplanting en in het tweede deel van de zomer bessen draagt die eetbaar zijn. De nederlandstalige naam is "krentenboom", verwijzend naar die vruchten. De vogels komen er massaal op af. En ook Aran was er gek op. Al was dat geen verrassing, want zij kon zelf braambessen plukken, maiskolven afbreken, vlierbessen afbijten, boontjes en peultjes oogsten, tomaten plukken en komkommers afbreken. Allemaal voor eigen consumptie, natuurlijk ! En dan ben ik nog wel één en ander vergeten.

Viburnums bestaan in vele soorten, sommige groenblijvend. Op elk tijdstip tussen december en eind juni is er altijd wel een bepaalde soort die in bloei staat. Binnen enkele weken, wanneer de bloemknoppen zijn opengesprongen, zal ik een bijdrage wijden aan deze mooie struik.

Ook op de Exochorda zal ik zeker en vast in detail terugkomen. Vooral omdat dit laagblijvend struikje (hoogte tot 1 meter) echt véél te weinig wordt aangeplant. Het is nochtans geschikt voor kleine tuinen als solitair, zowel als voor grotere tuinen halfweg de border. En witter dan de bloemen van de Exochorda Macrantha 'The Bride' bestaat waarschijnlijk niet.

Alle foto's zijn aanklikbaar. En vooral die van de Amelanchier is wel goed gelukt vind ik; ik leer bij :-)